Fingunt, et falsus tanta arte accenditur ignis,
Ut toti metuas tabulæ, ne flamma per omne
Livida serpat opus, tenuesque absumpta recedat
Pictura in cineres, propriis peritura favillis.
Huc turba infelix agitur, turpisque videri
Infrendet dentes, et rugis contrahit ora.
Vindex a tergo implacabile sævit, et ensem
Fulmineum vibrans acie flagrante scelestos
Jam Paradiseis iterum depellit ab oris.
Heu! quid agat tristis? quo se cœlestibus iris
Subtrahat? o! quantum vellet nunc æthere in alto
Virtutem colere! at tandem suspiria ducit
Nequicquam, et sero in lachrymas effunditur; obstant
Sortes non revocandæ, et inexorabile numen.
Quam varias aperit veneres pictura,! periti
Quot calami legimus vestigia! quanta colorum
Gratia se profert! tales non discolor Iris
Ostendat, vario cum lumine floridus imber
Rore nitet toto, et gutta scintillat in omni.
O fuci nitor, o pulchri durate colores!
Nec, pictura, tuæ languescat gloria formæ,
Dum lucem videas, qualem exprimis ipsa, supremam.
HIC, ubi graminea in latum sese explicat æquor
Planities, vacuoque ingens patet area campo,
Cum solem nondum fumantia prata fatentur
Exortum, et tumidæ pendent in gramine guttæ,
Improba falx noctis parva incrementa prioris
Desecat, exiguam radens a cespite messem :
Tum motu assiduo saxum versatile terram
Deprimit extantem, et surgentes atterit herbas.
Lignea percurrunt vernantem turba palæstram
Uncta, nitens oleo, formæ quibus esse rotundæ
Artificis ferrum dederat, facilisque moveri.
Ne tamen offendant incauti errore globorum,
Quæque suis incisa notis stat sphæra; sed unus
Hanc vult, quæ infuso multum inclinata metallo
Vertitur in gyros, et iniquo tramite currit ;
Quin alii diversa placet, quam parcius urget
Plumbea vis, motuque sinit procedere recto.
Postquam ideo in partes turbam distinxerat æquas.
Consilium, aut sors; quisque suis accingitur armis,
Evolat orbiculus, qua cursum meta futurum
Designat; jactique legens vestigia, primam,
Qui certamen init, sphæram demittit, at illa
Leniter effusa, exiguum quod ducit in orbem,
Radit iter, donec sensim primo impete fesso
Subsistat; subitò globus emicat alter t alter.
Mox ubi funduntur late agmina crebra minorem Sparsa per orbiculum, stipantque frequentia metam, Atque negant faciles aditus; jam cautius exit, Et leviter sese insinuat revolubile lignum. At si fortè globum, qui misit, spectat inertem Serpere, et impressum subitò languescere motum,
Pone urget sphæræ vestigia, et anxius instat,
Objurgatque moras, currentique imminet orbi.
Atque ut segnis honos dextræ servetur, iniquam
Incusat terram, ac surgentem in marmore nodum.
Nec risus tacuere, globus cum volvitur actus
Infami jactu, aut nimium vestigia plumbum
Allicit, et sphæram a recto trahit insita virtus.
Tum qui projecit, strepitus effundit inanes,
Et, variam in speciem distorto corpore, falsos
Increpat errores, et dat convitia ligno.
Sphæra sed, irarum temnens ludibria, cœptum
Pergit iter, nullisque movetur surda querelis.
Illa tamen laudes summumque meretur honorem, Quæ non dirumpit cursum, absistitque moveri, Donec turbam inter crebram dilapsa supremum Perfecit stadium, et metæ inclinata recumbit. Hostis at hærentem orbiculo detrudere sphæram Certat, luminibusque viam signantibus omnes Intendit vires, et missile fortiter urget: Evolat adducto non segnis sphæra lacerto. Haud ita prosiliens Eleo carcere pernix Auriga invehitur, cum raptus ab axe citato Currentesque domos videt, et fugientia tecta.
Si tamen in duros, obstructa satellite multo, Impingat socios, confundatque orbibus orbes; Tum fervet bilis, fortunam damnat acerbam, Atque Deos atque astra vocat crudelia.
Si vero incursus faciles, aditumque patentem
Inveniat, partoque hostis spolietur honore :
Turba fremit confusa, sonisque frequentibus, euge,
Exclamant socii; plausu strepit omne viretum.
Interea fessos inimico Sirius astro
Corripit, et falsas exudant corpora guttas ;
Lenia jam zephyri spirantes frigora, et umbræ
Captantur, vultuque fluens abstergitur humor.
O Qui canoro blandiùs Orpheo
Vocale ducis carmen, et exitu
Feliciore luctuosis
Sæpe animam revocas ab umbris,
Jam seu solutos in numerum pedes
Cogis, vel ægrum et vix animæ tenax
Corpus tueris, seu cadaver
Luminibus penetras acutis ;
Opus relinquens eripe te moræ,
Frontemque curis solicitam explica,
Scyphumque jucundus require
Purpureo gravidum Lyæo.
Nunc plena magni pocula postules
Memor WILHELMI, nunc moveat sitim
Minister ingens, imperî que
Præsidium haud leve, MONTACUTUS,
Omitte tandem triste negotium
Gravesque curas, heu nimium pius!
Nec cæteros cautus mederi
Ipse tuam minuas salutem.
Frustra cruorem pulsibus incitis
Ebullientem pollice comprimis,
Attentus explorare venam
Quæ febris exagitet tumentem :
Frustra liquores quot Chimica expedit Fornax, et error sanguinis, et vigor. Innatus herbis te fatigant :
Serius aut citius sepulchro Debemur omnes, vitaque deseret Expulsa morbis corpus inhospitum, Lentumque deflebunt nepotes
(Relliquias animæ) cadaver.
Manes videbis tu quoque fabulas,
Quos pauciores fecerit ars tua;
Suumque victorem vicissim
Subjiciet Libitina victrix
Decurrit illi vita beatior
Quicunque lucem non nimis anxius
Reddit molestam, urgetque curas
Sponte sua satis ingruentes;
Et quem dierum lenè fluentium
Delectat ordo, vitaque mutuis
Felix amicis, gaudiisque
Innocuis benè temperata.
|